Participerende overheid

Trends & ontwikkelingen
Participatie gaat over het zo vroeg mogelijk betrekken van personen voor wie een initiatief, plan of activiteit gevolgen heeft. Dit kan ook gaan om personen die (in-)direct betrokken zijn bij een initiatief, plan of activiteit. De komst van de Omgevingswet maakt ook dat participatie een steeds belangrijker onderwerp wordt.

We zien een beweging met een steeds groter speelveld in (Social)medialandschap waarin steeds meer mensen zich terugtrekken in hun eigen bubbel en het moeilijker wordt groepen (waaronder het zogenaamde stille midden) te bereiken. Daarnaast is er een breed gedragen gevoel dat leiders en autoriteiten vaker bezig zijn met beeldvorming dan met het herstel van de relatie met de samenleving. Technologische ontwikkelingen op het gebied van Artificial intelligence, deep fake en big data bieden kansen en bedreigingen voor communicatie en participatie.

Alle grote maatschappelijke, politieke en economische ontwikkelingen beïnvloeden elkaar en vragen een andere rol van de gemeente. De opgaven zijn complex, in een complexe samenleving. Langs de lijn van opgavegericht werken werken we samen met inwoners, aanbieders en ondernemers aan maatschappelijke en organisatie overstijgende opgaven. Omdat de opgave centraal komt te staan, ontstaat ruimte om krachten te bundelen en samen te komen tot de kern van een vraagstuk en een gemeenschappelijke werkwijze. Onze gemeentelijke rol verandert van probleemoplosser naar procesregisseur, waarin we wendbaar sturen op de grote lijn en het lange termijnperspectief. Het gaat om co-creatie met als resultaat: meer participatie, krachtenbundeling, draagvlak en cohesie, domein overstijgende en gedeelde oplossingen en een gemeenschappelijke werkwijze. Dit vraagt een wendbare organisatie inzetbaar volgend op de opgaven.

Daarbij past een organisatie- en bestuursstructuur die de opgaven ondersteunt en waar de gemeente voor staat. Een meer opgavegerichte en participatieve manier van werken noopt tot aanpassing van de huidige sectorale manier van werken. (In het traject van organisatieontwikkeling binnen HLTsamen wordt gewerkt aan het anders (in)richten van de werkorganisatie langs genoemde lijnen.) De sectorale manier van werken is terug te vinden in de bestuurlijke inrichting (raadscommissies, de portefeuilleverdeling in het college, de programma’s in de P&C-cyclus), maar ook in de structuur van de regionale samenwerking in de Duin- en Bollenstreek en Holland Rijnland. Deze sectorale opzet lijkt niet goed aan te sluiten bij de ontwikkelrichtingen. In gezamenlijkheid verkennen we een ambtelijke en bestuurlijke inrichting die aansluit de toekomstvisie rondom het lokaal openbaar bestuur.

WAT WILLEN WE BEREIKEN?

Doel:	Bestuurders en medewerkers zijn omgevingsbewust en staan ‘vanuit de bedoeling’ in contact met de samenleving (werkend vanuit de ambitie publieke waarde toe te voegen).

WAT GAAN WE DAARVOOR DOEN?

Activiteit	Activiteitsomschrijving
A1	We ondersteunen inwoners, ondernemers en verenigingen in participatietrajecten in en buiten de Omgevingswet. We zetten daarom structureel in op ondersteuning van de inwoner en begeleiding van onze eigen medewerkers op het gebied van participatie en communicatie. Het geformuleerde beleidskader participatie en het op basis daarvan bestaande instrumentarium (leidraad en toolkit) zal jaarlijks op basis van ‘plan-do-check-act’ worden verbeterd.
A2	Bij het betrekken van de samenleving bij beleidsontwikkelingen en projecten zetten we methoden in om het stille midden te bereiken (bijvoorbeeld zandloperpeilingen en burgerberaad).

WAT WILLEN WE BEREIKEN?

Doel:	Een integrale aanpak van grote maatschappelijke vraagstukken, waarbij we oplossingen zoeken in samenwerking met relevante maatschappelijke partners.

WAT GAAN WE DAARVOOR DOEN?

Activiteit	Activiteitsomschrijving
B1	We richten ons bestuurlijk en ambtelijk zodanig in dat we de ambitie zoals geformuleerd in de doelstelling nog beter waar kunnen maken.

HOE GAAN WE DAT METEN?

Prestatie indicatoren (incl. bron)	Laatste meting	Begroting 2024	Streefwaarde 2027
In het huidige meetinstrumentarium bestaat voor dit thema (nog) geen geschikte informatie om passende prestatie indicatoren te definiëren en te meten. Het aantal participatietrajecten is moeilijk voorspelbaar.